Ostatni wyjazd do Krainy Wygasłych Wulkanów, czyli w Góry Kaczawskie spędziłem całkiem ciekawie. Nocowaliśmy w Wojcieszowie, więc blisko było do jednej największej atrakcji okolicy. Mam na myśli Organy Wielisławskie. Weekend miał charakter rodzinny, więc było […]
Sztolnie w Górze Wielisławka Przeczytaj
Jak wiecie, nie przepadam za tak zwanymi atrakcjami turystycznymi. Miejsca, które przyciągają tysiące ludzi staram się omijać szerokim łukiem, szczególnie w środku sezonu wakacyjnego. Skupiam się bardziej na szukaniu ciekawych destynacji, o których niewiele osób
Geopark w Krobicy – Kopalnia Św. Jan – Podziemna Trasa Turystyczna Przeczytaj
Ostatnio miałem przyjemność być na fajnej imprezie w niższych partiach Karkonoszy. Nie byłbym sobą, gdybym nie skorzystał z okazji i nie ruszył choć na chwilę na szlak. Zerknąłem więc na mapę i znalazłem krótkie kółko,
Kaplica Świętej Anny na Grabowcu i inne ciekawostki na szlaku koło Karpacza Przeczytaj
Bardzo lubię odkrywać w Karkonoszach i ich okolicach miejsca niezbyt popularne. Takie, w których można znaleźć ciszę i spokój, z dala od zgiełku ruchu turystycznego. A jeśli z daną lokalizacją jest jeszcze związana ciekawa historia,
Cicha Dolina koło Piechowic – góra Sobiesz z tajemnicą Przeczytaj
Województwo Dolnośląskie obfituje w sztolnie. Jest ich dość sporo na całym górskim obszarze tego regionu. Że wspomnę choćby pozostałości po budowie kompleksu Riese w Górach Sowich, Górę Wielisławka, czy Złoty Stok i jego kopalnie. Nie
Sztolnie wokół Szklarskiej Poręby Przeczytaj
Kompleks Jawornik to jeden z trzech (obok Sobonia i Gontowej) niekomercyjnych obiektów Riese. Nie ma tu przygotowanej trasy turystycznej i żeby go zwiedzić, trzeba się trochę ubrudzić. Czyli to, co tygrysy lubią najbardziej…
Kompleks Jawornik, czyli dzika eksploracja Riese Przeczytaj
Sztolnie w Leśnej nie są tak znane, jak na przykład ich odpowiedniczki w Górach Sowich. Trudno znaleźć informacje na ich temat. Istnieją ponoć dwa kompleksy. Jeden przy fabryce w Baworowie, gdzie znajdują się trzy tunele.
Sztolnie w Leśnej – niedopowiedziana historia Przeczytaj
Kolejny weekendowy wypad do Szklarskiej Poręby zaowocował odwiedzeniem kilku ciekawych miejsc. Najbardziej emocjonującym z nich była kopalnia uranu Podgórze w Kowarach. Znajduje się w niej ciekawa podziemna trasa turystyczno-edukacyjna. To atrakcja Dolnego Śląska, którą moim
Kopalnia uranu Podgórze w Kowarach Przeczytaj
Szlak do opuszczonej kopalni pirytu w Szklarskiej Porębie jest bardzo krótka i nie wymaga specjalnej kondycji. Miejsce za to jest zdecydowanie warte odwiedzenia. To ciekawe spotkanie z historią górnictwa w tym rejonie Dolnego Śląska. Kopalnia
Kopalnia pirytu w Szklarskiej Porębie Przeczytaj
Dawno mnie tu nie było, co nie znaczy, że nie byłem w terenie. Niestety, a może stety, wymyśliłem sobie studia podyplomowe. Siłą rzeczy więc czasu na wędrówki jest trochę mniej. Czasem jednak udaje mi się
Kopalnia Złota w Złotym Stoku Przeczytaj
Kompleks Osówka nieco inaczej. Drugi dzień wrześniowej wyprawy Szlakiem Riese to spacer w okolicach Podziemnego Miasta Osówka. Po raz kolejny byliśmy na szczycie przy znanych wszystkim obiektach – Siłowni i Kasynie. Udało się też zobaczyć
Kompleks Osówka – znany i nieznany… Przeczytaj
Miniony weekend znów udało mi się spędzić w Górach Sowich w kompleksie Riese. Dwa dni obfitowały w dobrą zabawę i sporą dawkę wiedzy o sowiogórskim Olbrzymie. No i pierwszorzędne towarzystwo. Pierwszego główna atrakcja, czyli gra
Gra terenowa w Górach Sowich z historią w tle – Szlakiem Riese Przeczytaj
W Góry Sowie na Dolnym Śląsku wybrałem się drugi raz w tym roku. Wyprawa, tym razem zorganizowana pod hasłem „Szlakiem Riese„, jak zwykle udana. Kilka miejsc w Kompleksie Riese, w których już byłem, ale opowiedzianych
Kompleks Riese – kolejne dwa dni w Górach Sowich Przeczytaj
Po raz kolejny zawitałem w Góry Sowie. Celem był oczywiście Kompleks Riese. Spacer po górach był jak zwykle bardzo pouczający i ciekawy. Poznałem miejsca, w które większość weekendowych turystów się nie zapuszcza. Jak się okazało,
Kompleks Riese – poza szlakiem Przeczytaj
Góry Sowie i zagadka sowiogórskiego „Olbrzyma” bardzo mnie ostatnio wciągnęły. Sporo czytam na temat, ale z książek nie dowiem się wszystkiego. Stąd też moje ciśnienie na wyjazdy w okolice miejscowości Głuszyca i Walim. Tym razem
Góry Sowie, czyli po raz kolejny „Szlakiem Riese” z Głuszycy Przeczytaj
Dla wielu hasło Góry Sowie może kojarzyć się z niemieckim słowem „Riese„, czyli „Olbrzym”. Masyw Włodarza to jedno z najbardziej tajemniczych miejsc na Dolnym Śląsku. Kilometry podziemnych korytarzy, sztolni i olbrzymich hal budowanych od jesieni
Weekend w Górach Sowich – dwie propozycje wycieczek Przeczytaj
Co to takiego sztolnia? Według definicji z Wikipedii Sztolnia to wyrobisko korytarzowe, o małym przekroju poprzecznym, drążone w górotworze ze zbocza góry, poziomo lub pod niewielkim wzniosem w głąb góry do złóż kopaliny użytecznej.
I ta prosta definicja w zasadzie oddaje sedno sprawy. Przede wszystkim sztolnie i kopalnie, w odróżnieniu od jaskini, to wytwór człowieka. Najczęściej były wykonywane jako część kopalni. Miały doprowadzić górników do złóż surowców naturalnych. Są też takie, które po obróbce i przystosowaniu miały służyć jako obiekty o znaczeniu militarnym. Jednym z ciekawszych takich obiektów w Polsce są korytarze kompleksu Riese w Górach Sowich.
Na początek kilka słów o korytarzach podziemnych typowo górniczych, czyli kopalniach. Kopalni jest dość dużo w górskich rejonach województwa dolnośląskiego. Udokumentowana historia górnictwa na tych ziemiach sięga 800 lat wstecz. Z racji odległości to właśnie tam bywam najczęściej. I to właśnie tam od wielu stuleci eksploatowane są bogactwa skrywane we wnętrzu ziemi. A jest czego szukać.
W dolnośląskich kopalniach wydobywano między innymi:
Na Dolnym Śląsku bardzo duże znaczenia miało wydobycie złota. Tutejsze złoża były stosunkowo bogate. Początkowo wydobywano je z dna rzek i potoków. Od XIII wieku rozpoczęła się typowo górnicza eksploatacja tego kruszcu w kopalniach. Dzisiaj w Złotym Stoku można zwiedzać jedną z większych tego typu kopalni. Wydobywano tam złoto, ale również arsen. Złoto wydobywano także między rzekami Kaczawą a Bobrem w rejonie Lwówka, Złotoryi, Mikołajowic i Bolesławca.
Złoża srebra na Dolnym Śląsku nie były zbyt bogate. Wydobywano je w kopalniach w okolicach Boguszowa, Jabłowa, Dziećmorowic, Bystrzycy Górnej, Srebrnej Góry, Janowic Wielkich, Karpacza i Kowar. Wydobywano je właściwie w tych samych miejscach, gdzie wydobywano również rudy ołowiu.
Obecnie główną firmą wydobywającą miedź w Polsce jest oczywiście KGHM. Jednak na terenie województwa dolnośląskiego rudę tego metalu wydobywano już na początku XIV wieku. Pierwsze zapiski dotyczące tego faktu pochodzą z 1310 i 11 roku. . Zagłębiem miedziowym była między innymi miejscowość Miedzianka (dzisiaj słynąca z lokalnego browaru). Miedź wydobywano także w okolicach Ciechanowic, Radzimowic i Czarnowa.
Węgiel kamienny wydobywano na Dolnym Śląsku w okolicach Wałbrzycha i Nowej Rudy. Dziś znajdują się tam zabytkowe kopalnie, które można zwiedzać. Kopalnia w Nowej Rudzie i Stara Kopalnia w Wałbrzychu to punkty obowiązkowe do zwiedzenia dla każdego miłośnika podziemi i górnictwa.
Uranu na Dolnym Śląsku poszukiwano już w latach dwudziestych minionego wieku. W czasie II Wojny Światowej minerału tego poszukiwali Niemcy. Tuż po wojnie tematem zainteresowali się Rosjanie. Pozostałości po tych poszukiwaniach i wydobyciu jest dość sporo. Największe z nich są kopalnie w okolicach Kowar. Kopalnie te są udostępnione do zwiedzania. Jest też sporo pozostałości po poszukiwaniach i wydobyciu uranu w Karkonoszach (okolice Szklarskiej Poręby) i w Górach Sowich (okolice Głuszycy). Ciekawostką może być też dawny zakład R-1 w Kowarach, w którym przerabiano rudę uranu na koncentrat. Stąd wędrował on do Wielkiego Brata zza wschodniej granicy. Na blogu znajdziecie kilka wpisów dotyczących takich obiektów.
Chodniki podziemne bito nie tylko w celu pozyskania surowców naturalnych. W okresie II Wojny Światowej w Górach Sowich budowano chyba najbardziej znany tego typu obiekt na obecnych ziemiach Polskich. Mowa oczywiście o Kompleksie Riese, czyli Olbrzym. Kompleks ten miało tworzyć kilka obiektów podziemnych zlokalizowanych w obrębie Masywu Włodarza i okolicznych gór. Budowano go przy pomocy specjalistycznych firm górniczych przy wykorzystaniu pracy niewolniczej. Na terenie budowy od jesieni 1043 roku do wiosny 1945 roku pracowało około piętnastu tysięcy więźniów. Około pięciu tysięcy z nich zakończyło życie przez nieludzkie warunki bytowe, ciężką pracę ponad siły i choroby.
Niektóre z tajemniczych podziemi Riese są udostępnione turystycznie i można je zwiedzać. Część jest dostępnych, jednak tylko na tzw. własną rękę. Należy zachować szczególną ostrożność przy ich zwiedzaniu.
Podziemnych tras turystycznych, czyli sztolni i kopalni dostosowanych do ruchu turystycznego jest całkiem sporo. Po zakończeniu wydobycia kilka kopalń oraz sztolni mających charakter militarny zostało udostępnionych do bezpiecznego zwiedzania.
Eksploracja podziemnych przejść, sztolni i kopalni na własną rękę może być bardzo niebezpieczna. W niektórych obiektach może brakować tlenu. W innych skała może być niestabilna i grozić zawaleniem. Mogą być na przykład ukryte pod warstwą mulistej wody głębokie szyby. Wpadnięcie do nich może grozić hipotermią – woda jest bardzo zimna.
Niebezpieczeństw jest bardzo dużo i warto zastanowić się nad sensem schodzenie pod ziemię.
