Szkocja – opis podróży i atrakcji
Szkocja jest częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Leży na północy wysypy Wielkiej Brytanii. Obejmuje także Szetlandy, Orkady i Hebrydy. Powierzchnia Szkocji to 78 782 km². Mieszka tu ponad 5,4 miliona osób. Gęstość zaludniania jest na poziomie średnim, czyli około 67 osób na km².
Geografia
Szkocja składa się z trzech charakterystycznych regionów geograficznych. Na południu znajduje się rozległa Wyżyna Południowoszkocka. Średnia jej wysokość to około 600 m n.p.m. Długa na około 200 km wyżyna jest poprzecinana licznymi rzekami. W centrum kraju znajduje się Nizina Środkowoszkocka. Tutaj średnia wysokość jest znacznie mniejsza – ok. 150 m n.p.m.
Nizinę Środkowoszkocką zamieszkuje większość ludności wyspy (około 80%). Gleba jest tu zdecydowanie najbardziej żyzna, więc na tym obszarze dominują uprawy roślinne i hodowla zwierząt. Nizina Środkowoszkocka jest też jednym z najbardziej uprzemysłowionych obszarów Wielkiej Brytanii. Szczególnie rozwinięty jest tu przemysł stoczniowy. Znajdują się tutaj też dość duże złoża węgla kamiennego. W związku z tym jest sporo kopalń. Znajdują się tutaj też największe miasta – Edynburg i Glasgow.
Góry w Szkocji
Na północy teren jest bardziej górzysty stąd popularna nazwa tego rejonu to Highlands. Moim zdaniem to najciekawszy obszar w Szkocji. Oczywiście wszystko zależy od waszych upodobań. Jednak jak wiecie ja za miastami nie przepadam a Highlands oczarowały mnie bezgranicznie. Znajdują się tutaj Góry Kaledońskie i Góry Grampiany.
Góry Kaledońskie
Góry Kaledońskie to pasmo ciągnące się przez 300 km. Są dość stare. Powstały w orogenezie kaledońskiej, czyli pod koniec kambru aż po wczesny dewon. Góry te charakteryzują się kopulastą budową o dość łagodnych zboczach. Poprzecinane są głębokimi dolinami rzek. Znajdziemy tu sporo charakterystycznych, podłużnych jezior polodowcowych.
Znajdują się tu liczne wrzosowiska i torfowiska. Za to prawie nie ma lasów. Mieszkańcy Highlands zajmują się głównie turystyką, hodowlą owiec i rybołówstwem.
Góry Grampiany
Najwyższym pasmem górskim w Szkocji i całej Wielkiej Brytanii są Grampiany. Powstały w tym samym okresie co Góry Kaledońskie. Cechują się budową górzysto-pagórkowatą. Lasów nie ma tu w ogóle. Najwyższym szczytem Grampianów i całej Wielkiej Brytanii Jest Ben Nevis. Wznosi się on na 1345 m n.p.m.
Moim zdaniem góry Grampiany to miejsce, dla którego warto odwiedzić ten region. Jest tu sporo ciekawych tras do pieszych wędrówek, fantastyczne widoki i fiordy. My spędziliśmy tu sporo czasu, a każdy dzień przynosił nowe przygody.
Klimat w Szkocji
Klimat jest dość nieprzewidywalny. Jest nawet takie powiedzenie: „If you don’t like the weather wait 5 minutes. It will be worse”. Można je przetłumaczyć następująco: „Jeśli nie podoba Ci się pogoda, poczekaj pięć minut. Będzie gorzej”. I rzeczywiście. Mieliśmy kilka takich momentów, kiedy rzeczywiście było tylko gorzej.
Ogólnie, klimat jest umiarkowany, morski. Nie jest tu tak zimno, jak w innych miejscach ziemi na tych samych szerokościach geograficznych. A dzieje się tak dzięki atlantyckiemu Prądowi Zatokowemu.
Historia w wielkim skrócie
Historia Szkocji sięga V wieku przed naszą erą. Od zawsze była areną zmagań kultur i ludów. Szkocja jako jednolite państwo istnieje od IX wieku. W XIII wieku została najechana przez Anglików. Pod koniec tego stulecia silne dążenia niepodległościowe doprowadziły do buntu Williama Wallace. Tę historię można zobaczyć w filmie BraveHeart w reżyserii Mela Gibsona. W rolę głównego bohatera wcielił się sam reżyser.
Od 1603 roku Szkocja miała z Anglią wspólnego króla a od 1707 wspólny parlament. Angielska dominacja jednak nigdy nie była przez Szkotów akceptowana. Doprowadzało to do licznych buntów i powstań.
W 1997 roku miało miejsce referendum. Jej mieszkańcy opowiedzieli się wówczas za utworzeniem własnego parlamentu. Powstał on dwa lata później, w 1999 roku. W 2014 roku odbyło się referendum niepodległościowe. 55% głosujących opowiedziało się za pozostaniem w Wielkiej Brytanii.
Atrakcje w Szkocji
Zdecydowanie warto jechać do Szkocji na dłuższy urlop. My spędziliśmy tam prawie dwa tygodnie, a i tak nie zobaczyliśmy wszystkiego wartego zobaczenia. Po prostu atrakcji w Szkocji jest tak wiele, że nie sposób odwiedzić wszystkich najciekawszych miejsc. A jest ich bez liku. Jest tu bowiem mnóstwo zamków, piękne krajobrazy i szlaki piesze, a także liczne destylarnie whisky. Są też oczywiście miasta, ale w nich nie spędziliśmy zbyt wiele czasu.
Zamki w Szkocji
Ze względu na swoją bogatą historię Szkocja obfituje w budowle o charakterze obronnym. Część z nich jest dziś w rozsypce. Jednak nawet te bardzo nadgryzione zębem czasu są zadbane i udostępnione do zwiedzania. My podczas naszej wyprawy odwiedziliśmy kilka zamków. Relacje z naszych wycieczek i sporo zdjęć znajdziecie oczywiście w tym dziale.
Naszym pierwszym zamkiem był Castle of Old Wick. Okazał się on lekkim rozczarowaniem. Sam dojazd mówił, że nie będzie to zbyt spektakularne miejsce i tak było w rzeczywistości. Pozostałości po budowli to zaledwie dwie ściany wieży zamkowej. Ta wybudowana na niewielkim cyplu budowla nie powalała swoją wielkością. Na znajdującej się tam tablicy informacyjnej można zobaczyć, jak wyglądał w czasach swojej świetności.
Zupełnie inaczej prezentował się zamek w Mey. Ta ulubiona przez Królową Matkę rezydencja jest znacznych rozmiarów. Jest dostępna do zwiedzania i z pewnością warta odwiedzenia.
Kolejnym ciekawym zamkiem jest Eilean Donan. Jest on dość znany. A to ze względu na jego filmową przeszłość. Posłużył bowiem jako sceneria filmu „Nieśmiertelny” z Christopherem Lambertem. Zamek można zwiedzać i warto to zrobić, choćby na jego ciekawą historię.
Kolejnym „filmowym zamkiem jest Zamek Stalker. Miał on swój epizod w filmie „Monthy Pyton i Święty Graal”. Jest bardzo charakterystyczny, bo znajduje się na niewielkiej wyspie. Jego zwiedzanie jest utrudnione, bo należy do prywatnego właściciela. Jednak można go podziwiać z brzegu jeziora, na który się znajduje, popijając pyszną kawę.
Kolejnym zamkiem na naszej trasie był Zamek Kilchurn, a właściwie jego ruiny. Bardzo ciekawe miejsce do zwiedzenia. No i na okolicznych łąkach pasły się byki rasy Highland Cattle.
Podczas naszej wyprawy widzieliśmy też zamek w Edynburgu. Ten jednak, pomimo tego, że największy, nie zrobił na mnie pozytywnego wrażenia. Zbyt dużo ludzi, wszędzie kolejki, no i niestety pogoda popsuła nam wtedy zwiedzanie.
Zamków jest tu oczywiście znacznie więcej. Znalazłem informację w sieci, że jest ich ponad 300.
Krajobrazy w Szkocji
Szkocja to dla mnie przede wszystkim niezapomniane widoki. Sama jazda drogami w szkockich górach była niesamowita. Podobnie było na wybrzeżach. Na północy wyspy drogi w większości są o szerokości jednego samochodu. Jeśli więc spotykały się dwa auta, to jedno z nich musiało zjechać do zatoczki. Widoki dookoła nie ułatwiały jazdy, bo swoją urodą rozpraszały uwagę.
Spacery wśród gór również pozostawiły niezapomniane wrażenia. Szczególnie kolory wrzosowisk i samych gór. Ponadto charakterystyczne jest coś, co nosi nazwę „krwawiące skały”. Ponieważ górskie stoki pozbawione są drzew, widoczne bardzo dobrze są wszystkie strumienie wypływające z góry. Sprawia to wrażenie, jakby góry krwawiły. Zresztą, wody jest tu bardzo dużo. Dużo jest też pięknych wodospadów.
Szkocka Whisky
Szkocja jest chyba najbardziej znana z produkcji Whisky. Obok Irlandii jest jednym z największych producentów tego szlachetnego trunku na świecie. To, co może być nazwane szkocką whisky jest bardzo szczegółowo opisane w Scotch Whisky Regulations 2009.
Żeby trunek mógł nosić zaszczytną nazwę Szkockiej Whisky, musi spełniać kilka warunków:
- musi być wyprodukowana z wody i jęczmienia (z ewentualnym dodatkiem innych zbóż),
- musi być destylowana w destylarni znajdującej się na terenie Szkocji,
- musi być leżakowana w Szkocji przez co najmniej trzy lata,
- leżakowanie musi odbywać się w dębowych beczkach o objętości maksymalnie 700 litrów,
- może zawierać jedynie karmel prosty jako barwnik,
- musi zawierać co najmniej 40% alkoholu.
Typy Szkockiej Whisky
- Single Malt – destylowana w jednej destylarni i niemieszana z innymi
- Single Grain – pochodząca z jednej destylarni i produkowana tylko z jednego rodzaju zbóż
- Blended Malt – miesznka co najmniej dwóch whisky Single Malt pochodząca z różnych destylarni
- Blended Grain – mieszanka dwóch lub więcej Singel Grain pochodząca z różnych destylarni
- Blended Scotch – najbardziej „wymieszany” i stanowiący 90% produkcji typ whisky. Jest to mieszanka jednej lub więcej Single Malt z jedną, lub więcej Single Grain.
Co ciekawe, szkocka whisky rzadko leżakuje w nowych beczkach. Najczęściej importuje się używane beczki po winie czy brandy. W nich alkohol nabiera specyficznej głębi.
My odwiedziliśmy dwie destylarnie. Pierwsza wizyta była bardzo nieudana. Pojechaliśmy bowiem do destylarni Talisker na wyspie Isle of Skye. Okazało się jednak, że chętnych na zwiedzanie jest bardzo wielu. Dla nas nie starczyło już miejsca. Nie ma jednak tego złego. Kilka dni później pojechaliśmy do destylarni Ben Navis w Fort William. Tam okazało się, że jesteśmy jedynymi chętnymi do zwiedzania. Mieliśmy więc prywatną wycieczkę. Super miejsce. Bardzo polecam.
Podróż do Szkocji
Naprawdę warto jechać do Szkocji i zobaczyć to na własne oczy. Relacje z naszego pobytu oraz plan podróży znajdziecie w tej kategorii wpisów. Warto z nich skorzystać, jako z naszego subiektywnego przewodnika po Szkocji. Jednak jeśli chcecie pojechać do tej pięknej krainy, warto przygotować samodzielnie plan podróży. No i koniecznie zapanować w nim takie miejsca, które wam najbardziej odpowiadają.
