Chełmsko Śląskie – Domy Tkaczy i piękna okolica

Chełmsko Śląskie to cel drugiego dnia naszego pobytu w Rezerwacie Głazy Krasnoludków. Teren niezbyt górzysty a dzięki temu doskonały na spacer nawet z małym dzieckiem. Ta niezbyt duża, ale malownicza wieś zachęciła nas między innymi uroczym rynkiem i Domami Tkaczy.

Chełmsko Śląskie – jak dojechać

Tak jak wspomniałem na wstępie, do Chełmska Śląskiego dotarliśmy piechotą z naszego kempingu przy rezerwacie Głazy Krasnoludków. Dla wytrawnych turystów żółty szlak, którym szliśmy, może wydać się banalny, a nawet nudny. Jednak nam udało się wypatrzeć kilka ciekawostek. Widać stąd na przykład Śnieżkę i to od czeskiej strony.

Kapliczka w Olszynach

Drogą szutrową doszliśmy do miejscowości Olszyny i znajdującej się tam niewielkiej kapliczki. Została ona wybudowana w XIX wieku. Była otwarta, więc można było zobaczyć jej bardzo zadbane wnętrze. Co ciekawe w okolicy spotkaliśmy bardzo dużo figur świętych katolickich.

Z drogi szutrowej skręciliśmy w lewo i już dalej asfaltem (brrr….) ruszyliśmy w stronę Chełmska Śląskiego. Do wsi doszliśmy po mniej więcej kilkuset metrach.

Chełmsko Śląskie – historia miasteczka

Chełmsko Śląskie to niewielka miejscowość na Dolnym Śląsku. Znajduje się nieopodal Lubawki. Zamieszkuje je zaledwie około 2100 mieszkańców. Co ciekawe jeszcze przed wojną Chełmsko miało prawa miejskie. Uzyskało je już w 1289 roku, kiedy to po raz pierwszy występuje w źródłach pisanych. Prawdopodobnie we wczesnym średniowieczu była tu już osada. Świadczą o tym pozostałości grodziska. Następnie w XIV wieku zostało sprzedane zakonowi cystersów w pobliskiego Krzeszowa.

W XV wieku Chełmsko Śląskie zostało zniszczone w trakcie wojen husyckich. Następnie po odbudowie było znaczącym ośrodkiem włókiennictwa i sukiennictwa w regionie. W XVII wieku doszło tu do starć na tle religijnym. To doprowadziło do utraty przez Chełmsko praw miejskich. W 1629 roku doszło do wielkiego pożaru, który strawił połowę domostw. W drugiej połowie XVII wieku znów odżyły tradycje włókiennicze. Wtedy to na drogach wjazdowych do miejscowości powstały drewniane domy tkaczy. Nosiły one nazwy Dwunastu Apostołów i Siedmiu Braci.

Tkactwo w Chełmsku Śląskim

W XVIII wieku zamieszkiwało tu 193 tkaczy i 26 czeladników tkackich. Pracowali oni aż na 375 krosnach. W XIX wieku, kiedy ręczne tkactwo traciło na znaczeniu, swoją pozycję utraciło także Chełmsko Śląskie. Zaczęli stąd wyjeżdżać mieszkańcy. Proces ten zatrzymał się dopiero pod koniec XIX wieku. Wtedy w miejscowości powstała szkoła tkaczy. Doprowadzono tu też linię kolejową z Kamiennej Góry. Na początku XX wieku miasteczko stało się popularnym miejscem turystycznym. Było tu kilka hotelików i pensjonatów.

Po zakończeniu II Wojny Światowej miasto przeszło w polskie ręce. Mieszkający tu do tej pory Niemcy zostają wypędzeniu. Zmienia ulega nazwa z niemieckiego Schömberg na polskie Szymrych. Kolejna zmiana nazwy nastąpiła w 1947 roku. Wtedy to pojawiła się znana do dziś dnia nazwa Chełmsko Śląskie.

Co ciekawe Chełmsko Śląskie od 1945 roku jest wsią. Ma natomiast bardzo długie tradycje miejskie. Po przejęciu tego terenu po wojnie przez władze polskie miejscowość zdegradowano do rangi wsi. Jednak jej miejskie korzenie widać choćby w zabudowie. Są tu stare budynki o typowo miejskim charakterze i urokliwy rynek, rzadko spotykany na wsiach. Niestety domy nie są w najlepszym stanie. Wiele z nich stanowi ruinę grożącą zawaleniem.

Chełmsko Śląskie – urokliwy rynek

Po kilkudziesięciu kolejnych metrach spaceru docieramy do rynku. Przypomina on o historii miejscowości, choć lata świetności ma już dawno za sobą. Przydałby się tu solidna inwestycja, która przywróciłaby mu dawny blask. Na szczególną uwagę moim zdaniem zasługują tu arkady. Ciekawe są także pozostałość po miejskiej fontannie i górujący nad okolicą kościół pod wezwaniem Świętej Rodziny.

Całość komponuje się bardzo ciekawie. Myślę, że gdyby znalazły się pieniądze na kapitalny remont, wieś mogłaby stać się prawdziwą perełką okolicy. Rzadko bowiem spotyka się na wsiach tak piękne centra. Co prawda jest to pozostałość po miejskiej historii Chełmska. Jednak wydaje mi się, że warto do tej historii powrócić.

Domy Tkaczy w Chełmsku Śląskim

o chwili odpoczynku na Chełmskim rynku ruszyliśmy ulicą Sądecką w kierunku kolejnego ciekawego miejsca. Mam na myśli zabytkowe Domów Tkaczy. To zespół dwunastu połączonych ze sobą domów, nazywanych także „Dwunastoma Apostołami„. Domy te zostały wybudowane z myślą o czeskich tkaczach. Inicjatorami ich budowy byli mnisi z pobliskiego opactwa w Krzeszowie. Bardziej uważni turyści zauważą z pewnością, że domów jest w szeregu jedenaście. Jest tak, ponieważ jeden z nich spłonął doszczętnie i nie został odtworzony.

Co ciekawe tego typu domów nie stawiano w przypadkowych miejscach. Ze względu na to, że podczas produkcji tkanin niezbędna była woda, domy tkaczy lokalizowano w pobliżu lokalnych rzek lub strumieni. Nie inaczej jest w Chełmsku Śląskim. Tuż za szeregiem domów znajduje się bowiem źródło zaopatrujące budynki w wodę. Nosi ono nazwę „U Apostoła”. W pobliżu znajdują się też pagórki, które idealnie nadawały się do suszenia wyprodukowanych tkanin. Obecnie w domach znajduje się izba tkacka. Można tu zapoznać się ze starą techniką wytwarzania lnianych materiałów.

Zaskakujący Niebieski Szlak

Planowaliśmy wrócić do miejsca noclegowego korzystając przez kawałek z niebieskiego szlaku. Musieliśmy się wrócić w kierunku rynku w Chełmsku Śląskim i tuż przed arkadami odbić w prawo. Szlak z początku prowadził uliczką. Po chwili jednak w dość zaskakujący sposób poprowadził nas wąską ścieżka między działkami z warzywami. Przyznam, że wszyscy byliśmy trochę zaskoczeni i rozbawieni tym rzadkim widokiem.

Po wyjściu ze wsi na łąki trafiliśmy na lekkie wzniesienie i przecudną panoramę okolicy. To bardzo ciekawe miejsce widokowe. Białe bele, w których kisiło się siano dodatkowo podkreślały urok tego miejsca. Pogoda dopisywała, więc czego chcieć więcej…

Kolejne figury Świętych

Po drodze natrafiliśmy na kolejne figury świętych. Najpierw minęliśmy figurę mającą upamiętnić Narodzenie Najświętszej Maryi Panny. Następnie, po kilkuset metrach na skraju lasu kolejną, opisaną jako Ofiarowanie NMP w Świątyni. Tam też zrobiliśmy sobie chwilę przerwy na posiłek. 

Ruszyliśmy dalej i po kilkuset metrach na wzniesieniu przed nami ukazała się Kaplica Św. Anny na Rogu w Zaworach. Nie zdecydowaliśmy się jednak na bliższe jej obejrzenie. W tym miejscu niebieski szlak, którym do tej pory się poruszaliśmy odbijał w prawo. My natomiast, chcąc skrócić sobie drogę skręciliśmy w lewo. Doskonałej jakości szutrowymi drogami ruszaliśmy w kierunku miejsca noclegu.

Uwaga Żmije

Teren, choć piękny i niezbyt trudny okazał się też odrobinę niebezpieczny. Na szczęście wykazaliśmy się czujnością i zawczasu wypatrzyliśmy czarną żmiję wygrzewającą się w promieniach popołudniowego słońca. W takich terenach zawsze warto uważać.

Chełmsko Śląskie – Domy Tkaczy i piękna okolica – podsumowanie wycieczki

Tak, jak już wcześniej zaznaczyłem, Chełmsko Śląskie to nie wyczynowy spacer po wysokich górach. Raczej sobotni, rekreacyjny spacer dla rodzin. Nie było wymagających podejść ani innych niespodzianek (no może tylko żmija, o której wspomniałem wcześniej). Cały spacer, wraz z opisaną wcześniej wycieczką po Głazach Krasnoludków zajął nam około sześciu godzin. Przeszliśmy niespełna 16 km. Kasia i Piotr – dzięki za przemiłe towarzystwo i pokazanie tych uroczych zakamarków.

Chełmsko Śląskie z pewnością potrafi zachwycić. Być może nie ma tu atrakcji turystycznych na miarę Wawelu. Jednak uroczy charakter zabytkowego rynku potrafi zaciekawić. Widać tu miejskie tradycje miejscowości.

Chełmsko Śląskie – propozycja trasy

Tak jak wcześniej wspomniałem jak bazę mieliśmy parking przy Rezerwacie Głazy Krasnoludków. Do Chełmska Śląskiego szliśmy żółtym szlakiem. Wracaliśmy za to leśnymi ścieżkami i drogami, którymi nie prowadzi wytyczony oficjalnie szlak. Niestety zapis naszego spaceru zaginął wraz z zniknięciem aplikacji Endomondo. Chciałbym więc zaproponować Wam trochę dłuższą trasę zaplanowaną z Mapą Turystyczną. Nie da się niestety za pomocą tej aplikacji zaplanować spaceru poza szlakiem. Stąd inna trasa niż ta, którą przeszliśmy my. Korzystając jednak z mapy w teranie zawsze możecie zboczyć w jedną z wielu leśnych dróg i skrócić sobie wędrówkę.

Planujesz urlop na Dolnym Śląsku? Zarezerwuj nocleg z Weekendowym Turystą!

Planujesz wyjazd na Dolny Śląsk? Chcesz zobaczyć Chełmsko Śląskie i Domy Tkaczy? Skorzystaj z Booking.com w celu rezerwacji noclegów. Rezerwując z naszego linka płacisz dokładnie tyle samo, a pomagasz nam w rozwoju bloga i przygotowaniu nowych, ciekawych materiałów.

Chełmsko Śląskie – galeria zdjęć