Skansen Pstrążna, a właściwie Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego, to fajny pomysł na gorszy pogodowo dzień. Kiedy nie chce wam się za bardzo ruszać na dłuższą wyprawę do pobliskiego Parku Narodowego Gór Stołowych, ale jednak chciałoby się coś zobaczyć. Ja właśnie trafiłem na taki gorszy dzień, będąc w Kudowie-Zdroju wczesną jesienią. Jak się okazało, nocleg znalazłem w pensjonacie „Pod Orłem” po przeciwnej stronie ulicy. Szkoda było nie skorzystać.
Skansen w Pstrążnej może poszczycić się dość długą historią. Powstał bowiem już w 1984 roku. Był wtedy filią Muzeum Regionalnego w Wałbrzychu. Od 2006 roku natomiast jest już samodzielną placówką kulturalną, działającą pod opieka władz Kudowy-Zdroju. Pierwszym obiektem skansenu był istniejący tu budynek mieszkalny z kuźnią. Podobnie jak inne skanseny etnograficzne, również ten był stopniowo rozbudowywany. Przywożono tu bowiem budynki mieszkalne i gospodarcze z całego regionu Pogórza Sudeckiego. Obecnie takich budynków jest aż siedemnaście.
Skansen Pstrążna – Kudowa-Zdrój – informacje praktyczne – bilety, godziny otwarcia, parking
Skansen jest otwarty cały rok, jednak w różnych godzinach. W sezonie letnim (od początku maja do pierwszej połowy października) można go zwiedzać od wtorku do niedzieli w godzinach 9:30 – 18:00. W sezonie zimowym natomiast obiekt zamykany jest szybciej. Od połowy października do końca kwietnia godziny otwarcia to 9:30 – 16:00. Kasa jest czynna do godziny przed zamknięciem. W 2022 roku bilet normalny kosztował 9 zł, a ulgowy 7 zł.
Na miejscu przygotowano spory, bezpłatny parking. Nie musicie się więc martwić, gdzie pozostawić samochód.
Co można zobaczyć w skansenie w Pstrążnej
Zwiedzanie zaczynamy od budynku, w którym funkcjonowała niegdyś kuźnia. Była tu też część mieszkalna i sklep. Dom powstał w połowie XIX wieku. Później powiększono go o dwie piętrowe dobudówki. W kuźni możemy zobaczyć, jak wyglądał proces tworzenia metalowych przedmiotów codziennego użytku.
Na piętrze znajduje się dawna sypialnia, zamieniona obecnie na salę wystawową.
Ostatni mieszkańcy opuścili budynek w latach siedemdziesiątych XX wieku. Jak napisałem na wstępie w 1984 roku, stał się on pierwszym obiektem nowo powstałego skansenu. Do dzisiaj mieści się tu, poza salami ekspozycyjnymi, biuro i kasa.
Kolejnym budynkiem jest dawny zajazd z Szalejowa Dolnego. Wewnątrz można zobaczyć między innymi warsztat stolarski i izby mieszkalne. Na piętrze znajduje się zewnętrzna galeria – balkon, obejmująca dwie strony budynku.
Znajduje się tu też izba kresowa, w której zebrano przedmioty przywiezione przez przesiedleńców z terenów obecnej Ukrainy. Jest tu miedzy innymi szafa z 1797 roku, oryginalne koszule z 1924 roku i datowany na początek XX wieku kołowrotek. Ciekawych przedmiotów jest dużo więcej. Na przykład naścienny młynek do kawy.
Skansen na zboczu – trochę wspinaczki
Na najniższym poziomie skansenu, tuż przy drodze znajduje się jeszcze ogródek z ziołami i domek Baby Jagi. Można tu znaleźć tablice z opisami i ciekawymi historiami. Między innymi z legendą o wężu w koronie zamieszkującym niegdyś labirynt skalny na Szczelińcu Wielkim. Ciekawa i zabawna historia. Warto poczytać.
Skansen usytuowany jest na zboczu góry Pstrążnica. Jest więc tu trochę podejść. Różnica wysokości między najniższym a najwyższym punktem to około 80 metrów.
Kolejnym ciekawym obiektem jest pochodząca z początków XIX wieku dzwonnica alarmowa z Gołaczowa. Została tu przeniesiona w oryginalnym stanie. Miała ona ostrzegać mieszkańców wsi przed niebezpieczeństwem. Wewnątrz znajduje się mała ekspozycja sprzętu przeciwpożarowego.
Wiatrak typu Koźlak z Jabłowa – Skansen Pstrążna
Nad terenem Skansenu Pstrążna góruje dumnie wiatrak. Właściwie jest to sam budynek, bez mechanizmów wewnątrz i łopat. Mimo tego prezentuje się całkiem ciekawie. Pracował on do końca lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Potem, wyłączony z użytku niszczał. Do skansenu trafił w 2007 roku.
Obok wiatraka znajduje się wiata, pod którą pokazano oryginalne elementy urządzeń, znajdujących się niegdyś wewnątrz. Niestety nie są one w najlepszym stanie. Do wiatraka można wejść i zobaczyć, jak wyglądał w środku. Można też podziwiać panoramę okolicy przez okna znajdujące się na wyższej kondygnacji. Wewnątrz znajduje się też tablica z ciekawym opisem i filozofią budowy wiatraków. Zgodnie z nią:
„Wiatraka się nie buduje, nie wznosi. Wiatrak zostaje powołany, bierze początek, albo przychodzi.”
prof. dr Jan Święch
Pstrążna – wieś na pograniczu polsko – czeskim
Pstrążna to wieś z ciekawą historia. Należała ona do tak zwanego „Zakątka Czeskiego” Ziemi Kłodzkiej. Powstała w XV wieku jako część państwa Homole, które należało do Królestwa Czeskiego. W 1742 roku obszar ten został włączony do Prus, a następnie do Rzeszy Niemieckiej. Po II Wojnie Światowej Ziemia Kłodzka, jak i sama Pstrążna trafiła w granice Polski.
W XIX wieku przez około 40 lat, wydobywano tu węgiel. Wieś rozwijała się powoli aż do początki XX wieku. Wtedy nastąpił szczyt, jeśli chodzi o ilość ludności. Na stałe mieszkało tu 820 osób. Działały tu dwie szkoły – katolicka i protestancka. Było też kilka sklepów i niewielki hotel. Mieszkańców w pieczywo zaopatrywały aż trzy piekarnie. Ponadto była dwie rzeźnie, kuźnia i aż trzy gospody. Mieszkańcy utrzymywali się głównie z kamieniarstwa i pracy w lesie.
Obecnie Pstrążna to głównie osada turystyczna. Wielu odwiedzających przyjeżdża tu ze względu na jej malownicze położenie, zabytki i bliskość ciekawych tras, zarówno pieszych jak i rowerowych. W pobliżu znajdują się między innymi Błędne Skały. No i cała zachodnia część Parku Narodowego Gór Stołowych. Sporo osób przyciąga też muzeum – skansen.
Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego- Skansen w Pstrążnej – podsumowanie
Skansen Pstrążna to ciekawa propozycja dla osób odwiedzających Góry Stołowe. A dla tych lubiących kulturę ludową to wręcz pozycja obowiązkowa. Zarówno dzieci jak i dorośli z pewnością nie będą się tu nudzić. Skansen posiada wiele różnorodnych zbiorów do obejrzenie. Trasa piesza do skansenu prowadzi żółtym i niebieskim szlakiem. Można tu też oczywiście dojechać. Na przykład ulicą Kościuszki z Kudowy Zdroju. Zdecydowanie polecam to miejsce, szczególnie podczas gorszej pogody, kiedy wędrówki w górach nie wchodzi w grę.
Gdzie znaleźć skansen w Pstrążnej
Podobał Ci się wpis? Postaw mi wirtualną kawę.
A jeśli spotkamy się na szlaku, ja na pewno się zrewanżuję 😉
Planujesz urlop w Górach Stołowych? Zarezerwuj noclegi z Weekendowym Turystą i pomóż nam rozwijać bloga!
Planujesz wypoczynek w Górach Stołowych? Chcesz zobaczyć Skansen Pstrążna i okoliczne szlaki? Skorzystaj z Booking.com w celu rezerwacji noclegów. Rezerwując z naszego linka płacisz dokładnie tyle samo, a pomagasz nam w rozwoju bloga i przygotowaniu nowych, ciekawych materiałów.
Booking.comGaleria zdjęć – Skansen Pstrążna
