Zamek Grodno w sumie już kiedyś odwiedziłem. Chyba nawet podczas mojej pierwszej „nowożytnej” wyprawy w góry. Nie miałem wtedy okazji przespacerować się brzegiem Jeziora Bystrzyckiego. Podczas nadrabiania tej zaległości postanowiłem jeszcze raz odwiedzić zamek na Górze Choina w Zagórzu Śląskim.
Spacer na szczyt nie jest specjalnie wymagający ani długi. Wystarczy kilkanaście minut, by wdrapać się na zamek. Przy okazji spaceru ze znajomymi dowiedziałem się też kilku ciekawostek. No i miałem możliwość podziwiania okolicy z zamkowej wieży. A to widok niezapomniany.
Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim – jak dojść, parking
W centrum Zagórza Śląskiego znajduje się kilka dość sporych, płatnych parkingów. Ja byłem zdecydowanie przed sezonem, więc udało mi się zaparkować auto przy ulicy Głównej. W czasie sezonu turystycznego bym jednak na to nie liczył. Ile kosztuje pozostawienie auta na parkingach zorganizowanych, niestety nie wiem. Myślę jednak nauczony doświadczeniem, że co najmniej dychę trzeba mieć. Jeśli nie więcej.
Do Zamku Grodno można dojść z trzech stron. Dwa wejścia prowadzą od ulicy Głównej a jedno od strony Jeziora Bystrzyckiego. W sumie trudno się zgubić. Wystarczy znaleźć szlak żółty, czerwony, niebieski, lub zielony i iść pod górę. My szliśmy tym najbardziej „kolorowym”. Po drodze znajduje się ciekawy budynek. To pochodzący z połowy XIX wieku pałac. Jeszcze niedawno był on opuszczony i zaniedbany. Obecnie po remoncie prezentuje się wyśmienicie. Funkcjonuje tu Domu Opieki nad Osobami Starszymi „Poranek”.
Tuż obok znajduje się stara wozownia i stajnia. Ten budynek jest niestety w fatalnym stanie. Na pewno nie stanowi on atrakcji wycieczki. Zwłaszcza że nie można do niego podejść. Latem, kiedy na drzewach są liście, jest on z pewnością ledwo widoczny.
Stąd do zamku można dojść szlakiem lub brukowaną drogą. My wybraliśmy tę drugą opcję i już po chwili byliśmy na miejscu. Warto pamiętać, że Góra Choina jest od 1957 roku rezerwatem przyrody. Można więc poruszać się tu tylko po wyznaczonych ścieżkach.
Zamek Grodno na szczycie Góry Choina – zwiedzanie
Wejście na dolny dziedziniec przed zamkiem jest bezpłatne. Znajduje się tu restauracja, dzwonnica i odlana w 1859 roku w Tuluzie armata. W restauracji wypiliśmy tylko wyśmienitą kawę, ale z tego, co słyszałem, karmią tu też całkiem nieźle.
Dziedziniec dolny to jedna z najmłodszych części zamku. Został założony pod koniec XVI wieku podczas renesansowej przebudowy warowni. W miejscu dzisiejszej restauracji znajdowała się powozownia, a gości witał sporych rozmiarów budynek bramny.
Znajduje się tu także kasa, w której należy nabyć bilety. Co ciekawe, na jej miejscu niegdyś stała zamkowa piekarnia. Zamek zwiedza się samodzielnie, a przy każdym z miejsc wartych zatrzymania znajduje się tablica informacyjna. Jak się okazało podczas zwiedzania, są też oznaczenia dla przewodników audio. Niestety, kiedy kupowałem bilet, pani go sprzedająca nie wspomniała o takiej możliwości. Szkoda.
Zwiedzanie możliwe jest również z przewodnikiem, jednak tylko w dni robocze. Co ciekawe, na stronie zamku znalazłem gwiazdkę przy informacji o takim zwiedzaniu. Poniżej w wyjaśnieniu jej znaczenia napisano, że: „zwiedzanie z przewodnikiem możliwe jest tylko w sytuacji, gdy przewodnik jest dostępny”. Warto więc przed wizytą skontaktować się z obsługą i upewnić, że będzie taka możliwość. Numer telefonu do zamku to: 723 973 354. Możliwy jest też kontakt mailowy: biuro@zamekgrodno.pl
Wiosną 2023 roku bilet normalny kosztował 28 zł. Ulgowy zaś 23 zł. Wynajęcie audioprzewodnika to koszt 4. złotych. Co ciekawe według oficjalnej strony zamku ceny są nieco wyższe. Odpowiednio 30 i 25 złotych. Być może to, że byliśmy przed sezonem, miało wpływ na ceny.
Zwiedzanie Zamku Grodno – godziny otwarcia
W miesiącach zimowych, czyli od października do kwietnia zamek można zwiedzać:
od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 17:00, ostatnie wejście o 16:00,
w soboty, niedziele i święta w godzinach od 9:00 do 18:00, ostatnie wejście o 17:00.
W miesiącach letnich, czyli od maja do września:
od poniedziałku do piątku od 9:00 do 18:00, ostatnie wejście o 17:00,
w soboty, niedziele i święta od 9:00 do 19:00, ostatnie wejście o 18:00.
Zamek Grodno jest nieczynny w Niedzielę Wielkanocną, 1 XI i 24-25-26 XII.
Sobota Wielkanocna i 31 XII ostatnie wejście o 14:00.
W Nowy Rok można zwiedzać zamek od godziny 11:00
No to tyle technikaliów. Teraz zapraszam na spacer po Zamku Grodno.
Wchodzimy do wnętrza zamku
Po minięciu bramki wejściowej, po prawej stronie stoi spore drzewo. To tak zwana Lipa Sądowa. Jak sama nazwa wskazuje, odbywały się pod nią sądy władcy nad poddanymi. Jakie były to kary, nie wiadomo. Nie znaleziono na te temat żadnych przekazów. Drzewo ma około 500 lat i ponad 6 metrów w obwodzie. Jego wysokość sięga 16 metrów. Daje więc sporo cienia w słoneczne dni.
Idąc dalej, mijamy po lewej stronie wejście do budynku bramnego. Powstał on w 1570 roku i był najważniejszą budowlą na dolnym dziedzińcu. Pełnił bowiem funkcję wejścia głównego. Sam budynek spełniał funkcję domu dla służby. Obecnie znajduje się tu hotel.
Kolejnym punktem wycieczki jest znajdujący się jeszcze przed wejściem budynek przedbramia. Powstał on, podobnie jaj wszystkie zabudowania dziedzińca dolnego, podczas renesansowej przebudowy zamku w XVI wieku. Jest bogato zdobiony. Charakterystyczne są znajdujące się tu płaskorzeźby kobiet. Symbolizują one najbardziej pożądane cechy rycerskie: sprawiedliwość, umiarkowanie, miłosierdzie, siłę, cierpliwość, nadzieję i mądrość. Znajdziecie tu także dwa gryfy trzymające godło Świętego Cesarstwa Rzymskiego oraz herby rodowe.
Główny budynek Zamku Grodno
Po przejściu wrót wejściowych trafiamy do sieni. I od razu kilka ciekawych miejsc. Wejście do znajdującej się lekko poniżej po lewej stronie sali tortur, kolekcja krzyży pokutnych i loch głodowy księżniczki Małgorzaty. Są też dwie ciekawe wizualizacje. Pierwsza przedstawia warownię z początkowego okresu, czyli od XIV do połowy XVI wieku. Druga pokazuje, jak budowla wyglądała po przebudowie w połowie XVI wieku.
Sala tortur i krypta grobowa rodziny von Zedlitzów
W sieni po lewej stronie znajduje się zejście sali tortur. Zobaczycie tu sporo dawnych sposobów na zadawanie bólu. Przyznam, że część z nich jest bardzo pomysłowych i wyrafinowanych. Od dwuosobowych dybów, po garotę czy łoże madejowe.
Eksponatów jest wiele, jednak oświetlenie dość marne. Z założenia miało to pewnie potęgować odczucie zła wyrządzanego za pomocą zgromadzonych tu przedmiotów. Efekt uboczny jest jednak taki, że opisy znajdujące się przy każdym z nich są trudne do odczytania. Okazuje się więc, że na zwiedzanie warto zabrać latarkę.
W dalszej części piwnicy znajduje się krypta grobowa rodziny von Zeditzów. Została ona urządzona na początku XX wieku przez ówczesnych właścicieli zamku. Nie ma więc długiej historii. Można tu zobaczyć pozostałości po pochówku dwóch przedstawicieli rodu, a także fragment płyty grobowej. Są też fragmenty malowideł i cytatów z biblii zdobiących niegdyś ściany krypty.
Zbiór krzyży pokutnych na Zamku Grodno
W zamkowej sieni znajduje się mała kolekcja również związana z wymiarem sprawiedliwości. Mam na myśli krzyże pokutne. Te stosunkowo niewielkie kamienne krucyfiksy były stawiane w ramach pokuty przez morderców. Najczęściej były umieszczane w miejscu zbrodni lub w innym, wskazanym przez rodzinę ofiary. Był to element prawa zwyczajowego działającego na Dolnym Śląsku od XIV do XVI wieku.
Z tablicy informacyjnej można między innymi dowiedzieć się więcej o samej idei krzyży. Można też zobaczyć, jak wyglądały. Miały bowiem różne wymiary i kształty.
Loch głodowy księżnej Małgorzaty
Kolejną atrakcją sieni zamkowej jest loch głodowy księżnej Małgorzaty. Ta, chcąc uniknąć niechcianego małżeństwa z dużo starszym adoratorem, zamordowała go, zrzucając ze skały. Za ten czyn została skazana przez ojca na śmierć głodową i osadzona w lochu. Jednak dzięki potajemnemu dostarczaniu jej wody i jedzenia przez zakochanego w niej rycerza, długo unikała śmierci. Niestety burgrabia odkrył tajemnicę. Skończyło się to ścięciem rycerza i głodową śmiercią Małgorzaty. Pełen opis legendy znajdziecie na tablicy przed lochem.
Sale Zamku Grodno
Po opuszczeniu sieni trafiłem do pierwszej z zamkowych sal. Obecnie nosi ona nazwę Rycerska lub Kominkowa. Znajduje się tu bowiem jedyny zachowany na zamku kominek. Być może zachował się dlatego, że częściowo został wykuty w skale, na której posadowiono warownię. Przed wojną mówiono na tę salę Zbrojownia.
Sala Rycerska jest jedną z mniejszych na zamku. Większe i bardziej reprezentacyjne pomieszczenia znajdują się lub znajdowały, w wyższych partiach budynku. Ciekawostką jest to, że zachowała się tu oryginalna posadzka i boazeria.
Wejście na wyższe kondtygnacje
Z Sali Rycerskiej schodami z piaskowca kierujemy się na pierwszą kondygnację. Tutaj znajdujemy pierwszą z Sal Książęcych. Można tu podziwiać eksponaty związane z historią zamku. Na ścianach wiszą obrazy pokazujące wizerunki książąt piastowskich, za których czasów wybudowano tu pierwszy zamek. W gablocie zaś makieta budowli z XVI wieku. To tak wyglądała ona po renesansowej przebudowie, dokonanej przez ród von Logau.
Na piętrze można zobaczyć charakterystyczny układ pomieszczeń tworzący tzw. amfiladę. Był on szczególnie popularny w renesansie. Główny korytarz przebiegał tu przez poszczególne pomieszczenia.
Tak więc idąc dalej, docieramy do drugiej Sali Książęcej. Znajdują się tu meble i obrazy z kolekcji zamkowej. W szczątkowym zakresie zachowały się także polichromie zdobiące niegdyś sklepienie.
Kolejna sala to Sala Mokra. Zawdzięcza ona swoją nazwę skale, która częściowo wystaje tu z murów. To właśnie na niej posadowiono warownię. Podczas parnej i gorącej pogody skała ta robi się mokra.
Kolejnym pomieszczeniem, przygotowanym dla młodszego pokolenia zwiedzających jest sala multimedialna. Oficjalna nazwa tego miejsca to Centrum Bioedukacji Multimedialnej. Przygotowano tu prezentacje dotyczące rezerwatu przyrody na Górze Choina. Gości wita zjawa Białej Damy. Nie taka znowu straszna ta zjawa, choć ja sam nie przepadam za takimi atrakcjami.
Po wyjściu kierujemy się już do ostatniego punktu wycieczki, czyli na zamkową wieżę. Po drodze widać średniowieczne, masywne mury warowni. Mają one tu grubość dochodzącą do 3 metrów.
Widok na Jezioro Bystrzyckie i Góry Sowie z zamkowej wieży
Po wdrapaniu się po krętych i stromych schodach na szczyt wieży łatwo zrozumieć, dlaczego wybrano właśnie to miejsce na budowę zamku. Widok na okolicę jest tu właściwie nieograniczony. Po jednej stronie Jezioro Bystrzyckie, które przed budową zapory było po prostu górską doliną. Po drugiej Góry Wałbrzyskie.
No i właśnie dolina Bystrzycy oddzielała historycznie jedno pasmo od drugiego. Na tablicy informacyjnej w zamku znalazłem zapis, że Góra Choina i posadowiony na niej zamek to już Góry Wałbrzyskie. Mapa.cz mówi, że Góry Sowie, a Wikipedia, że Czarne. Bądź tu mądry i pisz wiersze, jak mawiał klasyk.
Bez względu jednak na to, w jakich górach jesteśmy, widok z wieży wart jest wspinaczki. Koniecznie odwiedźcie ten punkt widokowy podczas zwiedzania zamku. To moim zdaniem jedna z największych jego atrakcji.
Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim i historia skarbu
Dodam jeszcze jako ciekawostkę, że Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim ma oczywiście swoją historię dotyczącą skarbów. W końcu jesteśmy na Dolnym Śląsku. Tutaj każda szanująca się miejscówka ma taką właśnie historię, rozpowszechnianą skwapliwie w celu przyciągnięcia turystów. Opowieść dotycząca schowanych tu podczas II Wojny Światowej skarbów została nagłośniona w ostatnim dziesięcioleciu XX wieku. Ponoć dziedziniec zamkowy jest właśnie miejscem ukrycia tajemniczej skrzyni, której strzegą ładunki wybuchowe.
Pomimo dość niewielkiej powierzchni i gruntownych badań, na skarb jednak nie udało się natrafić. Specjalnie mnie to jednak nie dziwi. W Górach Sowich słyszałem już tyle podobnych opowieści, że nie starczyłoby złota całego świata, żeby każdą z nich obdzielić.
Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim – podsumowanie wycieczki
Czy Zamek Grodno warto odwiedzić? Zdecydowanie tak. To bardzo malowniczo położona warownia, doskonale przygotowana do obsługi ruchu turystycznego. Tradycyjnie jednak polecam wybór terminu poza sezonem. W tym czasie jest możliwość obejrzenia sal warowni bez zbędnego harmidru i tłumu turystów. Jeśli jednak poza wakacjami nie ma opcji na wyjazd, koniecznie wybierzcie się tu jak najwcześniej. Prawdopodobnie tylko wtedy będzie możliwe spokojne zwiedzanie zamku. Zwiedzanie, wraz z wejściem i zejściem zajęło mi około dwóch godzin. Przeszedłem 2 kilometry. W sam raz na rodzinny spacer.
Podobał Ci się wpis? Postaw mi wirtualną kawę.
A jeśli spotkamy się na szlaku, ja na pewno się zrewanżuję 😉
Zapis trasy
Zamek Grodno – galeria zdjęć
My byliśmy wiosną 2023 roku. Wtedy bilet normalny kosztował 28 zł. Ulgowy zaś 23 zł. Wynajęcie audioprzewodnika to koszt 4. złotych. Co ciekawe według oficjalnej strony zamku ceny są nieco wyższe. Odpowiednio 30 i 25 złotych. Być może to, że byliśmy przed sezonem, miało wpływ na ceny.
Ja poświęciłem na zwiedzanie Zamku Grodno około godziny. Nie byłem jednak zbyt dokładny i nie czytałem wszystkich opisów. Nie korzystałem też z usług przewodnika i nie wynająłem urządzenia audioguide. Myślę, że robiąc to wszystko na zamku nie spędzicie więcej niż dwie godziny.
Zamek Grodno został prawdopodobnie wzniesiony przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I. Brak jednak jednoznacznych dowodów na potwierdzenie tej tezy. Z pewnością część gotyckich murów pochodzi z czasów księcia Barnarda i księcia Bolka II. Zamek może mieć więc około 700 lat. Oczywiście nie od razu był wybudowany w formie którą posiada obecnie. Tę zawdzięczamy renesansowej przebudowie w połowie XVI wieku.
Zamek Grodno znajduje się w miejscowości Zagórze Śląskie na pograniczu Gór Sowich i Gór Wałbrzyskich. To województwo dolnośląskie,a konkretnie jego południowa część.