Niedzielna wycieczka rowerowa zapowiadała się ciekawie. Jej cel to dawna fabryka zbrojeniowa kompleksu DAG w Krzystkowicach, w lasach nieopodal Zielonej Góry. A właściwie to, co z tej tajnej fabryki pozostało. Pozostałości jest dość sporo. Rozsiane na sporym obszarze budynki różnego przeznaczenia i sieć dróg technologicznych. Piękna pogoda zapowiadała ciekawą wyprawę. I taka właśnie była.
Trasa rowerowa z Zielonej Góry do Krzystkowic
Wyruszając z Zielonej Góry, przejechałem przez osiedle o nazwie „Cegielnia”. Znajduje się ono obok dawnego wyrobiska gliny zamienionego w ładne jeziorko otoczone lasem.
Następnie ścieżką rowerową koło działek przejechałem do Wilkanowa. Cały czas prosto przez Słone dotarłem do miejscowości Letnica.
Letnica – urokliwa wieś koło Zielonej Góry
I tu warto się na chwilę zatrzymać. Wieś jest niewielka, ale zadbana. Widać, że jej mieszkańcy chcą czegoś więcej, niż mówią o tym stereotypy. W miejscowości znajduje się między innymi odrestaurowany Zbór. Obiekt powstał w 1743 roku. W 1819 roku został gruntownie przebudowany. W 1867 dobudowano wieżę. Po wojnie budynek służył jako kościół i do lat sześćdziesiątych odbywały się tu nabożeństwa. Później był wykorzystywany jako magazyn zbożowe dla miejscowego PGR-u. Po wielu perypetiach stał się własnością gminy i obecnie stanowi część Letnickiego Majątku Artystycznego. Często odbywają się tu koncerty, przedstawienia teatralne czy pokazy filmowe.
Mozaika i fontanna w Letnicy
Około 200 metrów dalej znajduje się kolejna ciekawostka. Mozaika ścienna wykonana przez miejscową młodzież i działająca fontanna. Fajne miejsce na chwile odpoczynku.
Drogi polne i leśne do Krzystkowic
Jadąc dalej, docieram do miejscowości Koźla. Tutaj za kościołem skręcam w lewo, a następnie przy krzyżu w prawo w szutrową drogę. Na początku utwardzona, później staje się zwykłą polną drogą. W związku z tym nie polecam cienkich, szosowych opon. Zakopiecie się po osie. Z pola trafiam do lasu i tu droga momentami przypomina drogę czołgową na poligonie w Świętoszowie. Jednak jakoś da się przejechać.
Na szczęście mordęga nie trwa długo i już po mniej więcej dwóch kilometrach docieram do asfaltu. Chcąc ominąć główną i mocno uczęszczaną drogę Zielona Góra – Nowogród Bobrzański, kieruję się do miejscowości Bogaczów. Stamtąd do celu mojej podróży można trafić dwiema drogami. Przez drewniany most w miejscowości Łagoda lub przez Nowogród Bobrzański. Ja niestety wybieram tę drugą możliwość. Zmagam się więc z częstym mijaniem mnie przez samochody różnej wielkości.
W końcu docieram do Nowogrodu Bobrzańskiego i tu po raz kolejny w tym miesiącu przekraczam Bóbr. Rzeka ma bardzo ciekawy charakter. Płynie niespiesznie, ale okoliczna roślinność sprawia, że wygląda prawie jak w górach. Może trochę przesadzam, ale…
Dawna fabryka zbrojeniowa DAG w Krzystkowicach
Przejeżdżam przez Nowogród Bobrzański i kieruje się drogą na Lubsko. Po przejechaniu torów kolejowych docieram do zielonej tablicy oznaczającej koniec miejscowości. Dokładnie naprzeciwko niej znajduje się droga z betonowych płyt. Prowadzi ona do celu – dawnej tajnej fabryki zbrojeniowej DAG Alfred Nobel (Alfred Nobel Dynamit Aktien-Gesellschaft). Fabryka mieści się w lasach na zachód od dawnej miejscowości Christianstadt. Obecnie Krzystkowice. Już po kilkudziesięciu metrach zaczyna się robić ciekawie.
Tajny kompleks DAG w lasach koło Nowogrodu Bobrzańskiego
Po lewej stronie mijam budynek z pozostałościami płaskorzeźb. Mieściło się tutaj kasyno. Jadąc dalej, docieram do polany, na której znajduję tablicę ostrzegawczą. Teren może być niebezpieczny i należy zachować szczególną ostrożność podczas zwiedzania. Obiekty murowane są w stosunkowo dobrym stanie. Jest tam jednak bardzo dużo dziur, bunkrów, studzienek i innych niebezpiecznych miejsc. Jeśli więc będziesz zwiedzać obiekty w środku, to zalecam zachowanie bardzo dużej ostrożności.
Tablice informujące o historii tajnej fabryki amunicji DAG Krzystkowice
Na części obiektów znajdują się tablice informacyjne. Można się z nich dowiedzieć sporo ciekawych rzeczy dotyczących całego kompleksu zbrojeniowego. Są też informacje o przeznaczeniu konkretnych budynków. Niestety w niektórych miejscach tablice są powieszone dość niefortunnie. W obawie przed zniszczeniem powieszono je bowiem poza zasięgiem wandali. Sprawia to niestety, że ze sporej odległości nie da się odczytać małego tekstu.
Dawna fabryka zbrojeniowa w Krzystkowicach – kilka najciekawszych obiektów
Zwiedzenie całego terenu nazistowskiej fabryki zbrojeniowej, około 35 km2, jest zadaniem na cały dzień. Ja nie mam aż tyle czasu. Odwiedzam więc kilka obiektów. Największym z nich i robiącym chyba największe wrażenie jest kompleks elektrociepłowni.
Ciekawe wrażenie robi tunel techniczny po taśmociągu. Od rampy przeładunkowej prowadzi w dwóch kierunkach, do dwóch głównych części obiektu. Jak dla mnie idealne miejsce na teledyski zespołów metalowych. Cały budynek elektrociepłowni jest olbrzymi. To największy budynek w kompleksie. Ma dwa ceglane kominy o sporej średnicy. Ponadto olbrzymie hale i kilka pięter.
Ciekawe wrażenie robi tunel techniczny po taśmociągu, który od rampy przeładunkowej prowadzi w dwóch kierunkach, do dwóch głównych części obiektu. Jak dla mnie idealne miejsce na teledyski zespołów metalowych.
Większość obiektów tajnej fabryki DAG Krzystkowice jest połączona drogami zrobionymi z płyt betonowych. Jeździ się po nich całkiem przyjemnie. Lepsze to niż wcześniejsze piachy.
Jaką produkcję to prowadzono, tego dokładnie nie wiadomo. Tajna dokumentacja obiektu zaginęła. Tuż przed wkroczeniem armii radzieckiej najbardziej wartościowe maszyny zostały stąd wywiezione. Resztę spustoszenia dokonali Rosjanie, wywożąc wszystko to, co pozostało i przedstawiało jakąkolwiek wartość.
Większość obiektów tajnej fabryki DAG Krzystkowice jest połączona drogami zrobionymi z płyt betonowych. Jeździ się po nich całkiem przyjemnie. Lepsze to niż wcześniejsze piachy. Kręcę się jeszcze chwilę po okolicy i ruszam w drogę powrotną.
Droga powrotna przez Bogaczów i Drągowinę
Znowu przejeżdżam przez Bóbr. Teraz już nie w kierunku Bogaczowa a w kierunku miejscowości Klępina i Drągowina. Jadąc dalej, docieram do drogi z Zielonej Góry do Żagania. Lekki podjazd i dojeżdżam do Kotowic. Tutaj jazdę bardzo utrudnia kawałek brukowanej drogi. Miałem wrażenie, że wątroba mi wyskoczy uszami. 😉
Stąd już prosta, choć malownicza droga do Zielonej Góry. Przez Niwiska, Jeleniów i Ochlę docieram do miasta. Można po drodze zrobić sobie postój na zalewie w Ochli. Miejsce jest przygotowane na weekendowe wypady z miasta.
Dawna fabryka zbrojeniowa Krzystkowice Rowerem – podsumowanie wycieczki
Podsumowując, warto było spędzić to niedzielne popołudnie na podróży rowerem do tajnej fabryki zbrojeniowej DAG Christianstadt. Droga ciekawa, z fajnymi podjazdami i nietuzinkowymi miejscowościami. Sam tajny zakład zbrojeniowy w lasach koło Nowogrodu Bobrzańskiego okazał się bardzo ciekawym obiektem. Zwiedzenie całego terenu wymaga zdecydowanie więcej czasu. Warto zarezerwować sobie co najmniej cały dzień. A jeszcze lepiej weekend. Dobrze też się przygotować. W sieci można znaleźć ciekawe opracowania, artykuły i mapy nazistowskiej fabryki zbrojeniowej DAG Alfred Nobel.
Cała trasa w sam raz na wiosenną lub letnią niedzielę. Jednak odległość wymaga już lekkiej kondycji. Przejechałem w sumie około 70 km.
Podobał Ci się wpis? Postaw mi wirtualną kawę.
A jeśli spotkamy się na szlaku, ja na pewno się zrewanżuję 😉
Wybierasz się w okolice Zielonej Góry? Zarezerwuj nocleg z Weekendowym Turystą!
Planujesz wyjazd do Zielonej Góry? Chcesz zwiedzić Tajną Fabrykę Zbrojeniową koło Nowogrodu Bobrzańskiego? Skorzystaj z Booking.com w celu rezerwacji noclegów. Rezerwując z naszego linka płacisz dokładnie tyle samo, a pomagasz nam w rozwoju bloga i przygotowaniu nowych, ciekawych materiałów.
Booking.comDawna fabryka zbrojeniowa Krzystkowice Rowerem – galeria zdjęć
